ipek böceğini tanıyalım

İpek böceklerinin familyası, ipek böceğigillerdir. İpek böcekleri, evcil olarak evlerde bulunan dut yaprakları üzerinde beslenir. Bir çeşit gece kelebeği denilebilir. Tırtıllar, ipek kozalarını ve dut yaprağı yerler. Bir koza yaklaşık olarak 800 metre uzunluğuna varan bir ipek telinden örülür. İpek böceklerinin ömrü iki ay kadardır. Tek evcil tür olarak bilinirler. Böcekler sınıfından olan pulkanatlılar takımından ipek böceği, kelebeğin tırtılıdır. Bu kelebeğin tırtılı dut yaprağı yer ve ipek kozası yapar.
Kelebekler, yumuşak tüylü, tombul vücutlu ve açık krem rengindedir. Evcil olarak beslendikleri için kelebek zamanla uçamaz hale gelir. Bir dişi kelebek yaklaşık 200-300 yumurta yumurtlar.
Bu yumurtalar, ülkemizde Bursa İpek Böceği Fabrikası’na satılır. Yumurtalar, kutu içinde buzdolabında saklanabilir. Sıcaklığın artmasıyla yumurtalar gelişmeye başlar ve 8-10 gün içinde 3 mm boyunda tırtıllar çıkar.



                     İpek böceği; ördüğü kozalardan ipek elde edilen, dut yapraklarıyla beslenen, kanatları

pullu böcekler sınıfından bir cins kelebek tırtılı olarak tanımlanabilir. İpek böceği, kendine koza örmek için üretmiş olduğu lifleri oldukça kıymetli olan bir kelebektir. Tırtıl halinde olan ipek böceği larvaları dut yaprağıyla beslenip büyüdükten sonra kendilerini ipek liflerinden yaptıkları kozalarının içine hapsederler. Bu kozanın örülmesi, yaklaşık olarak üç dört gün sürer. Bu kozalardan elde edilen ipek, üretilebilen en önemli ve en sağlam iptir. Bilim adamları da sağlamlık konusundaki bu sırrın anlaşılması durumunda çok sağlam olan kıyafet ve spor malzemeleri dışında tıpta da oldukça önemli gelişmeler olabileceğini öne sürüyorlar.


İpek böceği aslında kelebeğin tırtıl halidir. Dut yapraklarıyla beslenen ipek böceklerinin kanatları pulludur. Dişileri yaz aylarında 200-300 arası, hatta bazen 500 yumurta bırakırlar. Ancak bu kelebekler yumurtladıktan 3-4 gün sonra ölürler.

 Yumurtadan çıkan tırtıllar yaklaşık 5 hafta sonra, yarım cm kalınlığına ulaşırlar. Uzunlukları ise 6-7 cm civarındadır. 3 çift ayağı bulunan ipek böceklerinin ayrıca, 5 çift de çengelimsi yapıları bulunur. Bunlar da ayak görevi görürler.
İpek böceği ilk kez Çin’de beslenmeye başlanmıştır.

 İlk ipek böceğinin yetiştirmeye başlayan Çinliler uzun seneler süresince ipekli dokumalarının nasıl olduğunu bir sır gibi saklamıştır. İpek böceği ülkemizde ise; yaklaşık olarak 1500 yıl önce beslenmeye başlamıştır.

Ancak son zamanlarda ipek böceği beslemek eski önemini kaybetmiştir. Türkiye, iklim bakımından dut ağacı ve ipek böceği yetiştirmek için uygun olan ülkelerden biridir. Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan ilimiz olan Bursa önemli miktarda ipek üretimin yapıldığı illerin başında gelmektedir. Yüzyıllardır ipekçiliği ile bilinen ve tanınan Bursa, bu özelliğini bölgede bulunan dut ağaçlarından almıştır.

 İpek böceği ve ipek işletmeciliğinin en yaygın olduğu diğer illerimiz; Bilecik, Isparta, İzmir, Antalya, Hatay, Kocaeli, Muğla ve Balıkesir’dir.Kuluçka, ipek böceği yetiştiriciliğinin ilk ve en önemli parçasıdır. Bir toplu iğnenin başı büyüklüğündeki ipek böceği yumurtalarının 20.000 âdeti yaklaşık olarak 11-13 gram ağırlığındadır. Eğer ipek böceklerinin kuluçka döneminde hata yapılırsa, ipek böcekleri zayıf, hastalıklara dayanıksız ve miktarı az olur. Kuluçka dönemi başlamadan bir hafta önce kuluçka odasının temizliği tamamlanmalıdır. Ayrıca belirli bir sıcaklık gerektiğinden odada ısıtıcı olmalı ve bu ısıtıcılar tohumlarda en az iki metre uzaklıkta olmalıdır.

subhanallah